ارزیابی ارتباط بین اسیدهای چرب و تجمع فلزات سنگین (کادمیوم، سرب، جیوه و مس) در بافت عضله، کبد و پوست ماهی اوزون برون (Acipenser stellatus) در سواحل جنوب غربی و شرقی دریای مازندران

در این مطالعه حضور حاد فلزات سنگین کادمیوم، سرب، جیوه و مس در بافت‌‌های عضله، کبد و پوست ماهیان اوزون‌‌برون در سواحل جنوب شرقی و غربی دریای مازندران (استان‌‌های مازندران وگلستان) بررسی ‌‌شد. در این پژوهش به بررسی ارتباط تجمع فلزات سنگین و چربی و اسیدهای چرب بافت‌‌های این گونه‌‌ی‌ بسیار با ارزش و پرطرفدار از ماهیان خاویاری پرداخته‌‌شده است. نتایج نشان داد که در عضله‌‌ی ماهی، تمام این فلزات سنگین در محدوده‌‌ی مجاز مصرف قرار دارند و بین فیله‌‌ی دو ناحیه اختلافی وجود ندارد (05/0 > p)؛ لیکن غلظت عناصر سنگین در کبد بیشتر از پوست و عضله می‌‌باشد (05/0 > p). در هردو ساحل جنوب شرقی و غربی در بافت کبد ماهی اوزون‌‌برون مقادیر کادمیوم (22/0 و 26/0 میکروگرم بر گرم) بالاتر از محدوده‌‌ی مجاز ارزیابی شدند. مقادیر جیوه در پوست هردو ساحل جنوب شرقی و غربی بالاتر از سایر اندام‌‌ها بود، به‌‌طوری‌‌که در پوست ماهی اوزون‌‌برون به ترتیب 11/0 تا 42/0 میکروگرم بر گرم بود. همچنین تجمع فلزات سنگین در نمونه‌‌های صیدشده از سواحل جنوب غربی (مازندران) بیشتر از سواحل جنوب شرقی (گلستان) بوده‌‌است. الگوی تجمع فلزات سنگین در عضله‌‌ی ماهی با اندام‌‌های کبد و پوست متفاوت بود. از سوی دیگر، مجموع اسیدهای چرب غیراشباع (UFA) در بافت اوزون‌‌برون در سواحل جنوب‌‌ غرب و شرق به ترتیب 12/89 و 84/80 گرم بر 100 گرم بود(05/0 > p). مجموع اسیدهای چرب سری امگا-3 در سواحل مذکور به ترتیب 45/18 و 42/13 گرم بر 100 گرم بود (05/0 > p). همچنین بین میزان عناصر سنگین و میزان اسیدهای چرب غیراشباع در اندام‌‌های مختلف ماهیان خاویاری همبستگی وجود داشت. این ارتباط در بافت‌‌های کبد (۸۲۴/۰ = R2)، پوست (۸۱۸/۰ = R2) و عضله (0.627 = R2) ماهیان خاویاری همبستگی مثبتی داشت؛ برعکس با افزایش اسیدهای چرب امگا-3 در فیله، تجمع فلزات سنگین کاهش یافت (0.021 = R2). نتایج به‌‌دست آمده همچنین بیان‌‌گر سالم بودن نسبی ماهیان اوزون برون و عدم آلودگی شدید این ماهیان به عناصر سنگین می‌‌باشد.